1911 Türk Çalışma Komisyonu Almanya'da, 25x23 cm
Almanya İmparatorluğu’nun Osmanlı Devleti ile ilişkileri Sultan II. Abdülhamid döneminde büyük bir ivme kazanmş, Alman tahtına oturan Kaiser II. Wilhelm’in II. Abdülhamid ile şahsi bağlantı kurması da devletler arası diplomatik ilişkileri farklı bir boyuta taşımıştır. Ancak II. Meşrutiyet’in ilanı sonrasında ve Sultan II. Abdülhamid’in tahttan indirilmesi ile birlikte Alman İmparatorluğu, Osmanlı toplumunun ve devlet bürokrasisinin yeni temsilcileri olan Jöntürk kadroları ile ilişkiler tesis etme çabası içerisine girmiş, toplum içinde söz sahibi meslek gruplarının ileri gelenleri ve bürokratların araştırma ve inceleme yapmak üzere katılacağı bir Almanya gezisi planlamıştır.
Gezi ekibi Servet-i Fünûn dergisi baş muharriri Ahmed İhsan Bey, Haseki Hastanesi Başhekimi Doktor Nureddin Bey, Karamürsel Bez Fabrikası sahibi Hilmi Naili Bey, Tanin Gazetesi baş muharriri Hüseyin Cahit Bey, Kalem Dergisi sahibi Salah Cimcoz ve hem sosyolojik hem de coğrafi açılardan Osmanlı elit tabakası temsilcilerinden bir kesit oluşturacak şekilde 52 kişiden oluşturulmuştur.
Araştırma seyahati 27 gün sürmüş, Almanya’nın dört eyaletine bağlı en önemli şehirleri bu programa dahil edilmiştir. Özellikle iki liman kenti Hamburg ve Bremen’in yanı sıra Askeri tesisler ve fabrikalar, sanayi tesisleri, kamu hizmet binaları ve madenleri bünyelerinde barındıran Alman şehirleri, Osmanlı heyeti tarafından büyük bir dikkatle gezilmiştir.
Osmanlı elitlerinin Almanya’ya yapmış oldukları bu gezi, iki devlet arasındaki ikili ilişkileri daha da pekiştirmiş, gazeteci Ahmed İhsan ve Hüseyin Cahit gezi intibalarını İstanbul’a döndükten sonra gazetelerinde ve dergilerinde yayınlamışlardır.
Almanya bu gezi ile amacına ulaşmış, sonraki süreçte
Osmanlı elitlerini kazanmış ve I. Dünya Savaşı’na giden yolda siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel etki altında bırakabileceği Osmanlı İmparatorluğu'nu saflarına çekmiştir.
Paylaş